Κατάργηση Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου;
Ερώτηση Νίκου Χρυσόγελου προς την Κομισιόν
Το θέμα της κατάργησης του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Αίνου στο πλαίσιο της μείωσης των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα από 29 σε 14, χωρίς αξιολόγηση, ουσιαστική διαβούλευση και επιστημονική μελέτη, θέτει με ερώτησή του προς την Κομισιόν ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο.
Με την ερώτησή του ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων τονίζει ότι δεν υπάρχει συνοδευτική έκθεση που να αποδεικνύει ότι από την κατάργηση του Φορέα Διαχείρισης Αίνου προκύπτει δημοσιονομικό ή άλλο όφελος (αναβάθμιση λειτουργίας, επέκταση ορίων ευθύνης του περιλαμβάνοντας και τις υπόλοιπες σημαντικές περιοχές του Δικτύου Natura των νήσων Κεφαλληνίας και Ιθάκης, όπως το ‘Καλόν Όρος’ (GR2220001). Η λειτουργία του Φορέα χρηματοδοτείται μέχρι το 2015 από ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΠΠΕΡΑΑ) άρα δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό ενώ το Δ.Σ. είναι άμισθο. Η Επιτροπή Φύση, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν κατ’ επανάληψη επιχειρηματολογήσει κατά της αλλαγής του καθεστώτος των Φορέων Διαχείρισης, τουλάχιστον μέχρι το 2015, οπότε λήγει η προγραμματική περίοδος εξασφαλισμένης χρηματοδότησης για αυτούς μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ, πολύ περισσότερο αν δεν υπάρχει αξιολόγηση και διαβούλευση για όποιες αλλαγές γίνουν
Στο πλαίσιο μείωσης των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα η κυβέρνηση προτίθεται να καταργήσει τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Αίνου - έναν ιδιαίτερα αποδοτικό κι αποτελεσματικού φορέα επικαλούμενη δημοσιονομικούς λόγους, παρά το ότι το όρος Αίνος έχει ανακηρυχθεί ως Εθνικός Δρυμός (Β.Δ. 776/19 Νοεμβρίου 1962) κι αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) (GR2220002), Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) (GR2220006), διεθνούς αναγνωρισιμότητας. Περιλαμβάνει την Κεφαλληνιακή Ελάτη (Abies cephalonica) – πολύ σπάνια νησί έχει δάσος Ελάτης - και πλήθος ελληνικών ειδών που φέρουν το όνομα του όρους Αίνος ή της Κεφαλονιάς (Viola cephalonica, Poa cephalonica, Silene cephallenia, Erysimum cephalonicum, Limonium cephalonicum, Οphrys cephalonica, Astragalus sempervirens subsp. cephalonicus, Campanula garganica subsp. cephallenica, Mentha pulegium subsp. cephalonica, Scutellaria rupestris subsp. cephalonica, Saponaria aenesia και Ajuga orientalis subsp. Aenesia). Φύονται σε αυτόν πολλά ελληνικά ενδημικά είδη φυτών, 7 αποκλειστικά ενδημικά του Εθνικού Δρυμού και της νήσου Κεφαλονιάς ενώ 5 περιλαμβάνονται στο νέο “Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων” και προτείνεται να προστατευθούν ως ‘Σπάνια’ και ‘Κινδυνεύοντα’.
Ο Νίκος Χρυσόγελος ερωτάει την Κομισιόν αν έχει ενημερωθεί από τις ελληνικές αρχές για την κατάργηση του Φορέα και για τα επιστημονικά - οικολογικά – οικονομικά κριτήρια στα οποία βασίστηκε η απόφαση αυτή, αν είναι η κατάργηση του Φορέα συμβατή με τη διαχείριση των Εθνικών Δρυμών και τις επιδιώξεις της Οδηγίας για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ) και αν όχι, τι μέτρα προτίθεται να λάβει. Ερωτάει, επίσης. πώς αντιμετωπίζει η Κομισιόν την τροποποίηση των τεχνικών όρων υλοποίησης (π.χ. αλλαγή δικαιούχου) των εγκεκριμένων προγραμμάτων για την περιοχή Αίνου Κεφαλονιάς και τις πιθανές επιπτώσεις στην υλοποίηση και στα χρονοδιαγράμματά τους;
(Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης)
Κατάργηση Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου-Κεφαλονιάς
Στο πλαίσιο μείωσης των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα [1] η κυβέρνηση προτίθεται να καταργήσει τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου - έναν ιδιαίτερα αποδοτικό κι αποτελεσματικού φορέα επικαλούμενη δημοσιονομικούς λόγους. Το όρος Αίνος έχει ανακηρυχθεί ως Εθνικός Δρυμός [2] κι αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) [3], Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) [4], διεθνούς αναγνωρισιμότητας. Περιλαμβάνει την Κεφαλληνιακή Ελάτη (Abies cephalonica) – πολύ σπάνια νησί έχει δάσος Ελάτης - και πλήθος ελληνικών ειδών που φέρουν το όνομα του όρους Αίνος ή της Κεφαλονιάς [5]. Φύονται σε αυτόν πολλά ελληνικά ενδημικά είδη φυτών, 7 αποκλειστικά ενδημικά του Εθνικού Δρυμού και της νήσου Κεφαλονιάς ενώ 5 περιλαμβάνονται στο νέο “Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων” και προτείνεται να προστατευθούν ως ‘Σπάνια’ και ‘Κινδυνεύοντα’. Δεν υπάρχει συνοδευτική έκθεση που να αποδεικνύει ότι από την κατάργηση του Φορέα Διαχείρισης Αίνου προκύπτει δημοσιονομικό ή άλλο όφελος (αναβάθμιση λειτουργίας, επέκταση ορίων ευθύνης του περιλαμβάνοντας και τις υπόλοιπες σημαντικές περιοχές του Δικτύου Natura των νήσων Κεφαλληνίας και Ιθάκης, όπως το ‘Καλόν Όρος’ (GR2220001). Η λειτουργία του Φορέα χρηματοδοτείται μέχρι το 2015 από ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΠΠΕΡΑΑ). Το Δ.Σ. – άμισθο - αντιτίθεται στην κατάργηση του Φορέα ενώ η Επιτροπή Φύση, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν κατ’ επανάληψη επιχειρηματολογήσει κατά της αλλαγής του καθεστώτος των Φορέων Διαχείρισης, τουλάχιστον μέχρι το 2015, οπότε λήγει η προγραμματική περίοδος εξασφαλισμένης χρηματοδότησης για αυτούς μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ, πολύ περισσότερο αν δεν υπάρχει αξιολόγηση και διαβούλευση για όποιες αλλαγές γίνουν. Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Έχει ενημερωθεί από τις ελληνικές αρχές για την κατάργηση του Φορέα και για τα επιστημονικά - οικολογικά – οικονομικά κριτήρια στα οποία βασίστηκε η απόφαση αυτή;
2. Είναι η κατάργηση του Φορέα συμβατή με τη διαχείριση των Εθνικών Δρυμών και τις επιδιώξεις της Οδηγίας για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ); Αν όχι, τι μέτρα προτίθεται να λάβει;
3. Πώς αντιμετωπίζει την τροποποίηση των τεχνικών όρων υλοποίησης (π.χ. αλλαγή δικαιούχου) των εγκεκριμένων προγραμμάτων για την περιοχή Αίνου Κεφαλονιάς και τις πιθανές επιπτώσεις στην υλοποίηση και στα χρονοδιαγράμματά τους;
_____________________
[1] Σχέδιο Νόμου “Συγχώνευση φορέων της αρμοδιότητας του ΥΠΕΚΑ” http://www.opengov.gr/minreform/?p=577
[2] Β.Δ. 776/19 Νοεμβρίου 1962
[3] GR2220002
[4] GR2220006
[5] (π.χ. Viola cephalonica, Poa cephalonica, Silene cephallenia, Erysimum cephalonicum, Limonium cephalonicum, Οphrys cephalonica, Astragalus sempervirens subsp. cephalonicus, Campanula garganica subsp. cephallenica, Mentha pulegium subsp. cephalonica, Scutellaria rupestris subsp. cephalonica, Saponaria aenesia και Ajuga orientalis subsp. aenesia).
Συγχωνεύσεις Φορέων Διαχείρισης: Ο φυσικός μας πλούτος αξίζει καλύτερα
Η αντιμετώπιση της κρίσης πρέπει να οδηγήσει σε αναβάθμιση κι όχι υποβάθμιση του περιβάλλοντος
Άστοχη η συνένωση Φορέων Διαχείρισης Περιοχών Natura 2000
Σχετικά με την ανακοίνωση της κυβέρνησης για τη συνένωση φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών NATURA2000, ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο δήλωσε:
“Η προστασία και διαχείριση των φυσικών προστατευόμενων περιοχών ήδη και προ κρίσης αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα. Διαθέτουμε, ως χώρα, έναν σημαντικό φυσικό πλούτο, η προστασία και η διαχείριση του οποίου μπορεί να προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και τη χώρα αλλά και να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας σε πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων, άμεσα και έμμεσα: επιστημονική παρατήρηση και παρακολούθηση, περιβαλλοντική διαχείριση, οικολογικές ξεναγήσεις, ήπιες τουριστικές δραστηριότητες, οικολογική γεωργία και κτηνοτροφία, φύλαξη, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση, προβολή και επικοινωνία κα. Παραδείγματα υπάρχουν πολλά: χωριά και πόλεις μέσα ή γύρω από αυτές τις περιοχές που ερήμωναν αναζωογονούνται, η τοπική οικονομία έγινε πιο πράσινη ενώ νέοι σε ηλικία αλλά και μεγαλύτεροι βρήκαν βιώσιμες μορφές απασχόλησης στον τόπο τους.
Η κρίση θα μπορούσε να είναι ευκαιρία για να οργανωθεί καλύτερα η προστασία και διαχείριση των φυσικών προστατευόμενων περιοχών στο πλαίσιο ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας, δημιουργίας χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας στις εκατοντάδες φυσικές προστατευόμενες περιοχές, ιδιαίτερα σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές. Χιλιάδες νέοι έχουν σπουδάσει σχετικές επιστήμες και ορισμένοι έχουν και σημαντική εξειδίκευση ή εμπειρία αλλά σήμερα οι γνώσεις και δεξιότητες τους μένουν αναξιοποίητες.
Αντί, λοιπόν, η κυβέρνηση να κινητοποιήσει περισσότερους πόρους από τους κωδικούς του ΕΣΠΑ για την απασχόληση αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος (και οι δύο έχουν πολύ μικρή απορροφητικότητα), ανακοινώνει την συγχώνευση των φορέων διαχείρισης από 29 σε 14, στο όνομα της συγχώνευσης φορέων του δημοσίου και μείωσης των δαπανών. Όμως, οι φορείς αυτοί δεν είναι κρατικοί οργανισμοί, εποπτέυονται απλώς από το κράτος. Σε δημοσιονομικό επίπεδο, η συγχώνευση φορέων – που ας σημειωθεί χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους μέχρι το 2015 ενώ τα μέλη του ΔΣ δεν αμοίβονται – δεν σημαίνει μείωση των δαπανών. Αντίθετα, αν οι φορείς καλύπτουν περισσότερες και σχετικά μακρινές μεταξύ τους περιοχές, μπορεί να έχουν αυξημένες δαπάνες μετακίνησης. Η προστασία και διαχείριση φυσικών περιοχών απαιτεί, από την άλλη, επικέντρωση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, διαβούλευση και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών και σχεδίων διαχείρισης κάτι που φαίνεται ότι αγνοούν όσοι εισηγήθηκαν το μέτρο.
Το κυριότερο είναι, όμως, ότι αυτή την περίοδο οι υπάρχοντες φορείς διαχείρισης θα έπρεπε να ξεκινήσουν την προετοιμασία σχεδίων, με δεδομένο ότι σημαντικοί πόροι από τα ευρωπαϊκά ταμεία (α) Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, (β) Κοινωνικής Συνοχής, (γ) Περιφερειακής Ανάπτυξης καθως και (δ) Θάλασσας κι Αλιειάς θα κατευθυνθούν, το 2014-2020 - στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και των περιοχών NATURA, ιδιαίτερα σε δράσεις διαχείρισης κι αποκατάστασής τους, επανάκαμψης της βιοποικιλότητας, αξιοποίησής τους για την προστασία του κλίματος και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές με βάση την προσέγγιση του οικοσυστήματος. Μάλιστα, σε σχετικές εκθέσεις για τους Κανονισμούς των Ταμείων που έχουν ψηφιστεί από τις δύο Επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου - Περιφερειακής Ανάπτυξης αλλά και Περιβάλλοντος - έχουν γίνει δεκτές σχετικές προτάσεις που κατέθεσα και εκ μέρους των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο [1].
Η κυβέρνηση πρέπει να πάρει πίσω τον άστοχο σχεδιασμό για συγχωνεύσεις των φορέων διαχείρισης και να διαμορφώσει ένα πακέτο μέτρων με στόχο την αναβάθμιση των υπαρχόντων φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών αλλά και δημιουργία νέων στις περιοχές από όπου απουσιάζουν σήμερα, ώστε να υπάρξει μέσα στο 2013 έγκαιρη προετοιμασία και σχέδια για την περίοδο 2014-2020”.
[1] http://www.chrysogelos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=1133:cohesion-fund&Itemid=68&lang=el